Saigon, còn hay mất?

Có người nói "mất nước là mất tất cả?". Chúng ta đã mất Saigon, mất tên, mất cả nhân dáng hình hài.

Chúng ta đã thật sự mất rất nhiều, không phải những chuyện nhỏ của Saigon như chiếc Taxi Renault 4 CV sơn hai màu xanh trắng, chiếc xich lô nỗ dòn dã, khói mù mịt trong đêm Saigon, hay chiếc velo Solex màu đen lượn lờ trên đường Nguyễn Huệ ngày cũ. 

Có người nhớ quán La Pagode, nhưng cũng có người nhớ đến một quán cóc cà phê nào đó, nhóm bếp lửa bập bùng vào lúc Saigon chưa tỉnh ngủ.
Có người nhớ đến tiếng lóc cóc của chiếc xe thổ mộ mang hoa và rau cải vào thành phố lúc hừng sáng, nhưng cũng có người nhớ mãi tiếng rao quá ngọt ngào của Saigon ngày trước. 

Có người ra đi nhớ mãi những âm thanh của Saigon ngày củ, nhưng cũng có người mang theo bao nhiêu hình ảnh của những góc phố, con đường con kinh bờ rạch. 

Chắc cũng có người nhớ đến mùi vị của Saigon, ly nước mía Viễn Đông ngọt ngào, miếng bò bía chấm tương đen, hay miếng mực khô đẫm chút tương đỏ cay đầu lưỡi.

Saigon những ngày chiến tranh với những đêm thấy hỏa châu soi sáng một vùng nào đó trong đêm vắng. Rồi Saigon với những ngày câm nín, tàn phai, chia lìa vội vã. Con mắt đèn xanh đỏ nhấp nhái thâu đêm, lo lắng sầu muộn.

Phải chăng những cái gì mất đi chúng ta mới thấy tiếc nuối? Có người bỏ Saigon ra đi vội vã, đẫm những dòng nước mắt trên không phận hay trong dòng sông giữa hai bờ dừa nước. Cũng có người trở lại Saigon lần đầu, con mắt đỏ hoe.

Nhưng có phải chăng bây giờ tất cả đã xoá mờ như vết thương đã thành xẹo, cát bụi đã chôn vùi, xoá hết vết tích của Saigon ngày củ?

Không! Saigon hôm nay đã đổi tên là thành phố HCM, cái tên này, hiện diện trên những văn bản của chính quyền, nó sẽ chẳng bao giờ có chỗ đứng trong lòng người.

Cái tên dài dòng này đã đảo lộn cách nói thông thường của người dân.
Không phải như những đất nước khác, cả miền Nam yêu mến Saigon.
Đó là cửa ngõ của ngày ra đi, và sẽ là nơi của ngày về. Chúng ta đã mang theo Saigon trong cuộc hành trình bỏ nước ra đi, và ở mỗi nơi dừng chân mà chúng ta nhận là quê hương thứ hai, có những "Saigon Nhỏ" được thành hình.
Trong tâm trạng thương nhớ Saigon, trân trọng gọi Saigon bằng "người", ông Nguyễn Đình Toàn đã viết:
"Ta đã mất Người như Người đã mất tên."

Tên Saigon vẫn còn, và Saigon sẽ là mãi mãi của chúng ta. Saigon không mất đâu!

(Quê Hương Khuất Bóng_Huy Phương)